Verkeersboetes in Nederland: rechten, procedure en bezwaar
Verkeersboetes zijn voor veel Nederlanders een bekend fenomeen. Of het nu gaat om te hard rijden, fout parkeren of het negeren van een rood licht: de kans is groot dat je ooit een boete op de mat krijgt. Maar wat zijn eigenlijk je rechten als burger? Hoe verloopt de procedure na ontvangst van een boete? En wat kun je doen als je het niet eens bent met de sanctie? In deze uitgebreide blog lees je alles over de juridische basis, de procedure, bezwaar maken en recente rechtspraak.
Bart Schuurmans
12/2/20253 min read
Juridische basis: de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wahv)
De meeste verkeersboetes in Nederland worden opgelegd op grond van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wahv), ook wel de Mulderwet genoemd. Deze wet regelt dat voor lichte verkeersovertredingen (zoals snelheidsovertredingen, parkeren, gordel niet dragen) een administratieve sanctie kan worden opgelegd. Dit gebeurt door het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB).
Volgens artikel 2 Wahv kunnen administratieve sancties worden opgelegd voor gedragingen die in strijd zijn met verkeersvoorschriften. Het gaat hierbij niet om strafrechtelijke vervolging: de sanctie is administratief van aard. Voor minderjarigen (onder de 16 jaar) wordt het boetebedrag gehalveerd.
De procedure: van boete tot betaling
Na een overtreding ontvang je een beschikking van het CJIB, waarin staat welke gedraging je wordt verweten, het boetebedrag en hoe je kunt betalen. Je moet de boete binnen twee weken na het onherroepelijk worden van de beschikking betalen. Voor boetes vanaf €225 kun je uitstel van betaling of betaling in termijnen aanvragen. Betaal je niet op tijd, dan wordt het bedrag automatisch verhoogd met 50%. Na een aanmaning heb je nog vier weken om te betalen; daarna volgen verdere verhogingen en kan zelfs beslag worden gelegd op je inkomen of goederen.
Het CJIB vermeldt altijd de vervaldatum en het rekeningnummer waarop je moet betalen. Als een verhoging het gevolg is van een bankfout, kun je dit laten corrigeren met een verklaring van de bank.
Bezwaar maken: je rechten en de procedure
Ben je het niet eens met de boete? Dan kun je binnen zes weken bezwaar maken bij de officier van justitie. Je bezwaar moet tijdig worden ingediend: dat wil zeggen vóór het einde van de termijn ontvangen, of – bij verzending per post – op tijd gepost en binnen een week na afloop van de termijn ontvangen.
In het bezwaar kun je aanvoeren dat je de overtreding niet hebt begaan, dat er bijzondere omstandigheden zijn, of dat het bewijs niet klopt. De officier van justitie beoordeelt het bezwaar en kan de boete intrekken, matigen of handhaven. Wordt je bezwaar afgewezen, dan kun je in beroep bij de kantonrechter. Tegen de uitspraak van de kantonrechter kun je (beperkt) in hoger beroep bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, tenzij het boetebedrag €110 of lager is.
Bewijs en procedurele rechten: recente rechtspraak
Uit recente jurisprudentie blijkt dat de verklaring van de verbalisant (bijvoorbeeld een politieagent) in beginsel voldoende bewijs is voor het opleggen van een boete, tenzij je concrete feiten aandraagt die twijfel rechtvaardigen. Bijvoorbeeld: in een zaak bij de Rechtbank Zeeland-West-Brabant (ECLI:NL:RBZWB:2025:7813) werd geoordeeld dat de flitsfoto en de verklaring van de verbalisant voldoende waren om de overtreding vast te stellen, ondanks het verweer van de betrokkene dat hij op cruise control reed.
Ook de procedurele rechten zijn belangrijk. Zo moet je altijd in de gelegenheid worden gesteld om gehoord te worden bij bezwaar, tenzij je daar expliciet van afziet. De rechter kijkt streng naar de naleving van deze hoorplicht.
Proceskosten en redelijke termijn
Als je (gedeeltelijk) in het gelijk wordt gesteld, kun je recht hebben op een proceskostenvergoeding. De Hoge Raad heeft bepaald dat alleen bij aan het bestuursorgaan te wijten onrechtmatigheid proceskosten worden vergoed. Is de boete verlaagd vanwege een wetswijziging na de oplegging, dan krijg je geen vergoeding, tenzij er andere gronden zijn.
Wordt de redelijke termijn voor behandeling van je zaak overschreden, dan kan de boete worden gematigd. Bij boetes tot €1.000 wordt meestal alleen geconstateerd dat de termijn is overschreden, zonder verdere gevolgen voor het boetebedrag.
Praktische tips
Controleer altijd de gegevens op de boete en het bewijs (zoals flitsfoto’s).
Dien bezwaar tijdig en gemotiveerd in.
Vraag om uitstel of betaling in termijnen als je niet direct kunt betalen.
Bewaar alle correspondentie en bewijsstukken.
Raadpleeg bij twijfel een juridisch adviseur of rechtswinkel.
Tot slot
Heeft u na het lezen van deze blog nog vragen over verkeersboetes of een ander juridisch onderwerp? U bent van harte welkom op ons inloopspreekuur, iedere dinsdagavond van 19.30 tot 20.30 uur in De Pas. Onze vrijwilligers staan voor u klaar om u kosteloos te helpen met juridisch advies.