Rechten en plichten bij het afsluiten en opzeggen van abonnementen

Herroepingsrecht: kun je van een abonnement af na afsluiten?

Als je een abonnement op afstand afsluit (bijvoorbeeld online of telefonisch), heb je als consument in principe recht om binnen 14 dagen zonder opgave van redenen te ontbinden. Dit geldt voor diensten én producten, en de termijn gaat lopen vanaf het sluiten van de overeenkomst of ontvangst van het eerste product (Artikel 6:230o BW). Er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld bij maatwerk, snel bederfelijke goederen, of als je uitdrukkelijk afstand hebt gedaan van het herroepingsrecht (Artikel 6:230p BW).

Let op: bij abonnementen op bijvoorbeeld tijdschriften geldt het herroepingsrecht alleen bij een overeenkomst voor regelmatige levering, niet bij losse aankopen.

Opzeggen van abonnementen: wat mag de aanbieder eisen?

De wet beschermt consumenten tegen onredelijke opzegvoorwaarden. Zo mag een aanbieder niet eisen dat je een abonnement voor onbepaalde tijd niet op elk moment kunt opzeggen met een opzegtermijn van maximaal één maand (Artikel 6:236 sub j BW). Algemene voorwaarden die verdergaande beperkingen opleggen, worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn (Artikel 6:237 sub l jo. o BW). Onredelijke bedingen zijn vernietigbaar en binden je niet (Artikel 6:233 BW; Artikel 8.3 Wet handhaving Consumentenbedingen).

Voor telecomabonnementen geldt een aparte regeling: een consument kan een overeenkomst voor onbepaalde tijd altijd kosteloos opzeggen met een opzegtermijn van maximaal één maand (Artikel 7.2a lid 1 Telecommunicatiewet).

Stilzwijgende verlenging en automatische incasso

Veel abonnementen worden na afloop van de eerste contractperiode stilzwijgend verlengd. De wet stelt hieraan strenge eisen: bij stilzwijgende verlenging voor onbepaalde tijd moet je op elk moment kunnen opzeggen met een opzegtermijn van maximaal één maand. Bepalingen die dit beperken zijn vernietigbaar (Artikel 6:236 sub j BW). Ook mag een aanbieder je niet verplichten om op een specifieke manier op te zeggen; opzeggen moet net zo makkelijk zijn als afsluiten.

Informatie- en opzegplichten: wat moet duidelijk zijn?

De aanbieder moet je vóór het afsluiten van het abonnement duidelijk informeren over de duur van het contract, de opzegtermijn, en of het abonnement automatisch wordt verlengd. Dit moet tijdens het bestelproces gebeuren, niet alleen in de algemene voorwaarden. Als deze informatie ontbreekt, kan de rechter het contract vernietigen of een andere sanctie opleggen.

Wat zegt de rechtspraak over opzegging?

De Hoge Raad heeft bepaald dat zelfs als in het contract een opzeggingsregeling staat, een beroep op die regeling onder omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar kan zijn. Soms kunnen aanvullende eisen gelden, zoals een langere opzegtermijn of een schadevergoeding, afhankelijk van de aard van het abonnement en de omstandigheden. De rechter kijkt altijd naar de belangen van beide partijen.

Procedure na opzegging of ontbinding

Na ontbinding van een abonnement moet de aanbieder binnen 14 dagen alle ontvangen betalingen terugstorten, inclusief leveringskosten (Artikel 6:230r BW). De consument moet ontvangen zaken terugsturen (Artikel 6:230s BW). Bij digitale diensten moet de aanbieder stoppen met het verwerken van jouw gegevens, tenzij je daar uitdrukkelijk toestemming voor hebt gegeven.

Praktische tips

• Lees altijd de voorwaarden vóór je een abonnement afsluit.

• Controleer of je een opzegtermijn hebt en hoe je kunt opzeggen.

• Wees alert op stilzwijgende verlenging en automatische incasso.

• Bewaar bevestigingen van opzegging en correspondentie.

• Kom je er niet uit? Neem contact op met een juridisch adviseur of de Consumentenbond.

Tot slot

De regels rond abonnementen zijn streng om consumenten te beschermen tegen onredelijke contracten en langdurige verplichtingen. Je hebt recht op duidelijke informatie, een eerlijke opzegmogelijkheid en bescherming tegen misbruik. De rechter kan ingrijpen als aanbieders zich niet aan de regels houden of als de belangenafweging daartoe aanleiding geeft.

Heeft u na het lezen van deze blog nog vragen over het afsluiten/opzeggen van abbonementen of een ander juridisch onderwerp? U bent van harte welkom op ons inloopspreekuur, iedere dinsdagavond van 19.30 tot 20.30 uur in De Pas. Onze vrijwilligers staan voor u klaar om u kosteloos te helpen met juridisch advies.