Juridische aansprakelijkheid voor schade door dieren: wie draait er op voor de gevolgen?
Dieren kunnen schade veroorzaken: een hond bijt een voorbijganger, een paard slaat op hol, of een kat krabt het meubilair van de buren. Maar wie is er juridisch aansprakelijk als jouw dier schade veroorzaakt? In deze blog lees je wat de wet hierover zegt, wat de gevolgen zijn en waar je als eigenaar op moet letten.
Bart Schuurmans
10/22/20252 min read
Volgens de Nederlandse wet is de bezitter van een dier in principe aansprakelijk voor de schade die het dier veroorzaakt. Het maakt daarbij niet uit of het dier onder toezicht stond of niet, of dat de eigenaar geen schuld heeft aan het incident. De wet noemt dit een risicoaansprakelijkheid: de bezitter draait in beginsel altijd op voor de schade, tenzij hij kan aantonen dat hij onder de uitzonderingen van de wet valt. Bijvoorbeeld als de schade ook niet voor zijn rekening zou komen als hij zelf de gedraging van het dier in de hand had gehad.
Wat betekent dit in de praktijk?
Stel, je hond bijt een andere hond of een voorbijganger, of je paard breekt los en richt schade aan aan een auto of een tuin. In al deze gevallen ben jij als bezitter aansprakelijk voor de schade, ook als je er zelf niets aan kon doen. Dit geldt ook voor schade die ontstaat doordat een dier uit zichzelf handelt, zonder dat het wordt aangezet door de eigenaar. De aansprakelijkheid geldt niet alleen voor huisdieren, maar ook voor bijvoorbeeld paarden, koeien of andere gehouden dieren. Zelfs als een kind onder de 14 jaar eigenaar is, zijn de ouders of voogden aansprakelijk (artikel 6:183 BW).
Zijn er uitzonderingen?
Er zijn enkele uitzonderingen. De bezitter is niet aansprakelijk als de schade het gevolg is van een gedraging die, als hij die zelf had verricht, niet tot aansprakelijkheid zou leiden. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin iemand bewust het dier uitlokt of provoceert. Ook kan aansprakelijkheid worden uitgesloten als het dier schade veroorzaakt in de uitoefening van een bedrijf, bijvoorbeeld bij politiehonden of dieren in de landbouw, afhankelijk van de omstandigheden (artikel 6:179 BW).
Wat als het dier niet meer van jou is?
De aansprakelijkheid rust op de bezitter van het dier. Als een dier ontsnapt en verwildert, kan de eigenaar het eigendom verliezen (artikel 5:19 BW). In dat geval is de laatste bezitter meestal niet meer aansprakelijk voor schade die het dier daarna aanricht.
Strafrechtelijke gevolgen
Naast civielrechtelijke aansprakelijkheid kan er ook sprake zijn van strafrechtelijke aansprakelijkheid. Volgens artikel 425 van het Wetboek van Strafrecht kan iemand strafbaar zijn als hij een gevaarlijk dier niet voldoende in bedwang houdt of niet zorgt voor het onschadelijk houden van het dier.
Praktische tips
Zorg dat je je dier goed onder controle houdt en neem voorzorgsmaatregelen om schade te voorkomen.
Sluit een aansprakelijkheidsverzekering af die schade door huisdieren dekt.
Wees je bewust van je risico’s als eigenaar en informeer je goed bij bijzondere of grote dieren.
Tot slot
De wet legt de verantwoordelijkheid voor schade door dieren stevig bij de bezitter. Dit betekent dat je als eigenaar meestal aansprakelijk bent, ook als je zelf geen schuld hebt. Door goede voorzorgsmaatregelen te nemen en je bewust te zijn van de regels, kun je veel problemen voorkomen.
Heeft u na het lezen van deze blog nog vragen over de juridische aansprakelijkheid voor schade van dieren of een ander juridisch onderwerp? U bent van harte welkom op ons inloopspreekuur, iedere dinsdagavond van 19.30 tot 20.30 uur in De Pas. Onze vrijwilligers staan voor u klaar om u kosteloos te helpen met juridisch advies.